عوامل گسست فرهنگی/چگونگی انتقال هنجارهای اجتماعی از نسلی به نسل دیگر؟
یادداشت;حجت الاسلام علی قندعلی:/ با پیشرفت جوامع مختلف وبازماندگی برخی دیگر ( به هر دلیل) با نگرش به پیشرفت وموفقیت جوامع دیگر،پدیده ای بنام خودباختگی بوجود می آید که عوامل ونتایج آن در این گفتار مختصرا بررسی می گردد. *عوامل گسست فرهنگی -از خود بی گانگی” – خود باختگی alienation یا بحران هویت” اصطلاحی که
یادداشت;حجت الاسلام علی قندعلی:/ با پیشرفت جوامع مختلف وبازماندگی برخی دیگر ( به هر دلیل) با نگرش به پیشرفت وموفقیت جوامع دیگر،پدیده ای بنام خودباختگی بوجود می آید که عوامل ونتایج آن در این گفتار مختصرا بررسی می گردد.
*عوامل گسست فرهنگی
-از خود بی گانگی” – خود باختگی alienation یا بحران هویت”
اصطلاحی که شاعران نامدار ایرانی همچون مولوی با آن آشنا بوده اند.
ای که در پیکار «خود» را باخته- دیگران را تو ز «خود» نشناخته
تشبیه و تفسیر مولوی در ابیات زیر با کلام وی مطابقت دارد
در زمین دیگران خانه مکن- کار خود کن کار بیگانه مکن
کیست بیگانه، تن خاکی تو/ کز برای اوست غمناکی تو
تا تو تن را چرب و شیرین می دهی- گوهرجان را نیابی فربهی
گرمیان مشک، تن را جا شود- وقت مردن گند آن پیدا شود
مشک را بر جان بزن بر تن ممال- مشک چه بود نام پاک ذوالجلال
*چگونگی انتقال هنجارهای اجتماعی از نسلی به نسل دیگر؟
ارزش ها وهنجارهای اجتماعی در طول حیات انسانها سینه به سینه منتقل می گردند که در این مقوله ی انتقال، مباحثی همچون باور ها، اعتقادات، پوشش، زبان ،آداب ورسوم خرد وکلان اجتماعی، حرفه و شغل وحتی موهومات وخرافات همه وهمه آرام از یک نسل به نسل بعدی منتقل می گردند. این انتقال به صورت زنجیره ای و در همه ی نسل ها با کمی تفاوت از جهت(شدت وضعف) اتفاق می افتد.
در این میان اما گاهی این زنجیره به علل مختلف درونی و یا بیرونی شامل (سیاسی اقتصادی وفرهنگی) قطع می گردد واصطلاحا *گسست فرهنگی* شکل می گیرد که این مقوله خسارات بسیار سنگین ودر برخی موارد غیر قابل جبرانی از جمله(عدم انتقال فرهنگ به نسل بعد-قطع پیوند فکری واعتقادی نسل نو با نسل های گذشته-بی هویتی نسل جدید جامعه وبروز مشکلات متعدد اجتماعی -ضعف انسجام اجتماعی و از خود بیگانگی ) را به جامعه تحمیل می کند.
*غفلت از ارکان فرهنگ ملی ومذهبی عدم مشارکت نسل نو در فعالیت های اجتماعی کم کاری نهاد های آموزشی ودینی نا آشنایی وغفلت متولیان فرهنگ که امروزه در تعبیر رهبر معظم انقلاب اسلامی به (ولنگاری فرهنگی) تعبیر شده باعث ایجاد خطرناک ترین معضل وپدیده ی اجتماعی به نام از خود بی گانگی خواهد شد که این پدیده به نابودی هویت و همه ی دست آوردهای ملی ومذهبی-تاریخی ارزش ها وهنجارهای پذیرفته شده- شکسته شدن غرور اجتماعی و در نهایت به صورت نرم وخزنده منجربه استثمارفرهنگی واستعمار یک ملت منتهی گردیده که هیچ نهاد ویا کانونی توان مقابله با آن را نخواهد داشت و حتی خانواده و والدین در مقابله به آن ناتوان ودر بسیاری از موارد باعث از هم پاشیدگی کانون های گرم اجتماعی همچون خانواده خواهد شد.*
نتایج تاسف بار وغیر قابل جبران از خودبیگانگی همچون بی اعتقادی و بی دینی (منجر به اعمال ضد اجتماعی) –بروز خود محوری وخودکامگی–تضعیف روابط انسانی-اختلاف جدی بین نسلها و ظهور پدیده ی آشفتگی اخلاقی در یک اجتماع را شامل می شود.
در بسیاری از موارد ممکن است فرد به علت فشارهای مختلف اقتصادی ویا سیاسی در پذیرش خود باختگی به صورت تظاهر عمل کند مثلا در یک شبکه اجتماعی با کوبیدن جامعه ی خود وتعریف وتمجید از جوامع دیگر بپردازد ویا صرفا ناقل یک مطلب باشد که بر خلاف مبانی فکری خودش ویا جامعه ی که در آن زندگی می کند باشد اما کم کم این مسئله در نگرش وتفکرفرد ایجاد تغییر کرده ونهایتا این خود بیگانگی منجر به خود باختگی مزمن خواهد شد ودر حقیقت فرد خواسته یا ناخواسته تسلیم پذیرش عقاید-باور ها وارزشهای جوامع دیگر شده وهمانگونه که از نامش پیداست باورهای دیگری بر او غلبه کرده و او خود را می بازد(از خود باختگی)
*قابل ذکر است شخصیت ها و افراد در پذیرش این مقوله با خلقیات متفاوت عمل می کنند که برخی استقامت دارند وبرخی نیز به سرعت رنگ می بازند*
این پدیده گزینه وعامل مهم وبستر سازترین علت بروز استثمار واستعمار فرهنگی است.
*خودباختگی* نهایتا منجر به عدم رضایتمندی از وضع موجود–نگاه جانبدارانه افراطی به جوامع بیگانه(که فرد حتی اعمال خلاف عرف واخلاق آنها را مثبت تلقی می کند) –دگر گونی شدید ارزش ها و آرمان ها- هنجارشکنی و ساختار شکنی- الگو گیری از فرهنگ بی گانه و همانند سازی در رفتار و خود فروختگی آخرین ایستگاه این پدیده خطرناک است که یک شخص حتی در رسیدن بیگانه به اهداف با تمام وجود او یاری می کند و چه بسا بر علیه آرمان هایی که یک روز خودش به آن ها پایبند بوده، به مبارزه بر می خیزد.
استعمار نظامی یک ملت در دوره های گذشته نهایتا امور سیاسی واقتصادی یک کشور را تحت تاثیر و در موارد معدودی کارکردهای فرهنگی را نیز مورد تحریف قرار می داد لیکن در بسیاری مواقع جامعه در خصوص تغییرات فرهنگی بشدت حساسیت ومقاومت نشان می دادند وبا انگیزش ایجاد شده از همین باورها و ارزش های اعتقادی در بسیاری از موارد بر علیه استعمارگران به مقابله و قیام بر می خواستند.
آنچه مطرح است اما با بروز استثمار فرهنگی راه استعمار سیاسی واقتصادی بسیار هموار می گردد وملل هدف، با کم ترین هزینه ای زمین گیر خواهند شد و با این فرض انگیزه ای برای خروج از این معضل وجود نخواهد داشت و حتی خود نیز عاملی برای رسیدن بیگانه به اهداف می شوند.
آنچه باعث نگرانی است این که این مقوله امروزه بحث متداول بین جوانان و نوجوانان است و فضای مجازی که محلی مناسب برای رصد حرف های خفته در ضمیر است مبین این نکته می باشد که بسیاری از جوانان ونوجوانان تحت تاثیر القائات رسانه ای ویا عدم کارکرد درست نهادهای مرتبط با فرهنگ، دلزدگی از مباحث اعتقادی به خاطر عملکرد نامناسب متولیان یا برخورد نامناسب با قشری که نیازمند درک و محبت خالصانه هستند و در یک کلام وجود ولنگاری فرهنگی در غفلت محض، زنگ خطر گسست فرهنگی به صدا در آمده و اگر تمهیدات برنامه ریزی شده و مدونی نشود آثار زیان بار و سونامی گونه آن جامعه را در نوردیده و قابل جبران نخواهد بود.
برچسب ها :
ناموجود- نظرات ارسال شده توسط شما، پس از تایید توسط مدیران سایت منتشر خواهد شد.
- نظراتی که حاوی تهمت یا افترا باشد منتشر نخواهد شد.
- نظراتی که به غیر از زبان فارسی یا غیر مرتبط با خبر باشد منتشر نخواهد شد.
ارسال نظر شما
مجموع نظرات : 0 در انتظار بررسی : 0 انتشار یافته : ۰